خدمات بازرگاني و ترخيص كالا از گمرك ايران| كارگزار گمرك

به گزارش روابط عمومي گمرك ايران،اين گزارش براي نخستين بار در سالجاري منتشر مي شود و بر اساس مدلي داده هاي آماري جمع آوري و تجزيه و تحليل شده كه در سالهاي گذشته هم بر همان اساس انجام شده بود.
اين گزارش در دفتر برنامه ريزي و بهبود فرآيندهاي گمركي تهيه و ابتدا نگاهي داشته بر ابزارهاي كنترلي گمرك ايران پس از راه اندازي سامانه جامع گمركي و پنجره واحد تجارت فرامرزي كه متن كامل گزارش يادشده را ادامه مي خوانيد:
تجارت خارجي و كنترل هاي گمركي
رشد سريع وپرشتاب تجارت بين المللي در آغاز قرن21 وپيچيده تر شدن محيط كاري وتأثيرات آن بر اقتصاد جهاني موجب گرديده تا بحث ساماندهي شبكه تجارت بيش از پيش مورد توجه قرارگيرد. در دنياي نوين تجارت، مرزها در كشور هاي مختلف به قلب تپنده اقتصاد ها بدل شده اند. گمرك به عنوان ناظر اصلي تجارت و به مثابه نگهبان بيدار مرزها و همراه و امين واقعي صاحبان كسب و كار بايد چنان خودرا با شرايط جديد همگن سازد تا حضورش به معناي مانعي در برابر تجارت تلقي نشود.

به گزارش روابط عمومي گمرك ايران،اين گزارش براي نخستين بار در سالجاري منتشر مي شود و بر اساس مدلي داده هاي آماري جمع آوري و تجزيه و تحليل شده كه در سالهاي گذشته هم بر همان اساس انجام شده بود.
اين گزارش در دفتر برنامه ريزي و بهبود فرآيندهاي گمركي تهيه و ابتدا نگاهي داشته بر ابزارهاي كنترلي گمرك ايران پس از راه اندازي سامانه جامع گمركي و پنجره واحد تجارت فرامرزي كه متن كامل گزارش يادشده را ادامه مي خوانيد:
تجارت خارجي و كنترل هاي گمركي
رشد سريع وپرشتاب تجارت بين المللي در آغاز قرن21 وپيچيده تر شدن محيط كاري وتأثيرات آن بر اقتصاد جهاني موجب گرديده تا بحث ساماندهي شبكه تجارت بيش از پيش مورد توجه قرارگيرد. در دنياي نوين تجارت، مرزها در كشور هاي مختلف به قلب تپنده اقتصاد ها بدل شده اند. گمرك به عنوان ناظر اصلي تجارت و به مثابه نگهبان بيدار مرزها و همراه و امين واقعي صاحبان كسب و كار بايد چنان خودرا با شرايط جديد همگن سازد تا حضورش به معناي مانعي در برابر تجارت تلقي نشود.
بر همين اساس گمرك جمهوري اسلامي ايران در راستاي فرمايشات مقام معظم رهبري(مدظله العالي) مبني بر مبارزه جدي و مؤثر با ورود كالاي قاچاق و همچنين تحقق سياست هاي كلي اقتصاد مقاومتي به منظور سهولت در امر تجارت براي ارتقاي شاخص‌هاي سهولت كسب و كار و حمايت ازتوليد ملي، براي پيشبرد دو هدف متضاد ، تسريع در ادامه خدمات و همچنين افزايش اعمال كنترل هاي لازم، پس از مطالعه تطبيقي وضعيت گمركات در كشور هاي پيشرفته، كنوانسيون ها و استاندارد هاي سازمان جهاني از نيمه دوم سال 1392، استقرار سامانه جامع امور گمركي و پنجره واحد تجارت فرامرزي را در دستور كار خود قرار داد.
استقرار سامانه مذكور امكان بهره برداري از روش هاي نوين و تجهيزات با فناوري بالا را به عنوان جايگزين روش هاي سنتي بازرسي فيزيكي كليه محموله ها، با توجه به افزايش روز افزون حجم تجارت، ميسر ساخته است. گمرك جمهوري اسلامي ايران با نظارت سيستماتيك و بر خط، بر فرايند ترخيص كالا وتردد كاميون هاي حامل بار همزمان با انجام كنترل هاي ضروري با توجه به نوع مشخصات مندرج در اظهار نامه و كنترل و انطباق كليه اسناد ارائه شده، زمان و هزينه انجام تشريفات را به حداقل رسانيده است.
در حال حاضر كليه محموله هاي ورودي با توجه به قابليت هاي موجود در سامانه جامع، نظير امكان اخذ الكترونيك اطلاعات كليه اسناد ضروري براي ورود كالا،دريافت اطلاعات از طريق مانيفست الكترونيكي قبل از ورود ، تعيين خودكار مجوز هاي مرتبط با كالا و سازمان مجوز دهنده، با اعمال مديريت ريسك هوشمند، مورد كنترل و ارزيابي در مراحل اوليـه اظهار قرارمي گيرند. اين ارزيابي به صورت خودكار توسط سامانه جامع صورت پذيرفته و در صورت وجود هر گونه مغايرت و عدم انطباق اطلاعات مندرج در اسناد، ضريب ريسك براي هر محموله تعيين و بر مبناي آن كنترل هاي لازم بعدي انجام مي شود. با توجه به نقش مهم و تعيين كننده سازمان هاي مجوز دهنده در شناسايي و تعيين ماهيت كالا به منظور حصول اطمينان از صحت مندرجات در اسناد و انطباق با كالاي ورودي و در نهايت صدور مجوز ورود به داخل كشور، در كنترل هاي خودكار توسط سيستم، علاوه بر امكان تشخيص وجود مغايرت در اسناد، مجوز سازمان هاي مجوز دهنده نيز به صورت خودكار كنترل و در صورت عدم وجود مجوزهاي مذكور، امكان صدور مجوز بارگيري و خروج كالا ميسر نمي گردد.
بديهي است محموله هايي كه از ريسك بالا برخوردار مي باشند، مشمول بازرسي فيزيكي يا كنترل توسط دستگاه ايكس ري و يا هردو خواهند شد. علاوه بر اين در پاره اي از موارد، به منظور افزايش ضريب اطمينان از صحت و سلامت در انجام تشريفات گمركي، برخي از محموله ها به صورت تصادفي نيز انتخاب و مورد ارزيابي فيزيكي و يا اسكن توسط دستگاه ايكس ري و يا هر دو قرار مي گيرند.
سهم كالاهاي سرمايه اي،واسطه اي و مصرفي از واردات
نگاهي به آمارهاي حوزه تجارت در هشت ماهه سال جاري، بيانگر ورود بالغ بر21 ميليون تن كالا با ارزش 27 ميلياردو 383 ميليون دلار از 82 گمرك بوده است. با توجه به طبقه بندي كالاها بر مبناي كالاهاي سرمايه اي، واسطه اي و مصرفي مشاهده مي شود در مدت ياد شده962 هزار تن انواع كالاي مصرفي به ارزش 3ميليارد و 137ميليون دلار از طريق گمركات سراسر كشور وارد شده كه تنها 4 درصد از وزن و 10 درصد از ارزش كل كالاهاي ورودي به كالاهاي مصرفي اختصاص داشته و ساير كالاها كالاهاي اساسي، دارو و مواد اوليه دارو، مواد اوليه واحدهاي توليدي و ماشين الات مورد نياز بخش صنعت بوده كه وارد كشورمان شده است.بر اين اساس سهم كالاهاي واسطه اي از نظر وزن 93درصدو از نظر ارزش 63درصد بوده و در مجموع در 8 ماهه سالجاري به ميزان 20ميليون و 2 هزار تن كالاي واسطه اي به ارزش 17ميليارد و 834ميليون دلار وارد كشور شده است.همچنين سهم كالاهاي سرمايه اي در اين مدت به 599هزار تن و به ارزش 6ميليارد و 412ميليون دلار رسيده كه در مجموع 3درصد از وزن و 22درصد از ارزش كل واردات كشورمان در 8 ماهه سالجاري به اين كالاها اختصاص يافته است.

سهم كنترل هاي فيزيكي از كل واردات
كنترل فيزيكي كليه محموله هاي وارداتي به منزله ايجاد توقف هاي طولاني در ترخيص كالاهاي مورد نياز بخش هاي حساس و صنعت كشور خواهد بود كه با اصول و محور هاي اصلي اقتصاد مقاومتي در تضاد مي باشد.
عليرغم آمار هاي موجود، اين سازمان به منظور پيشگيري از بروز تخلفات و ورود كالاهاي قاچاق ( منظور ورود كالاهايي است كه در اسناد ارائه شده به آنها اشاره نشده است) از مبادي رسمي، همانگونه كه اشاره گرديد با استفاده از سامانه جامع و بهره گيري از كنترل و نظارت هاي سازمان هاي همجوار در قالب پنجره واحد تجارت فرامرزي اقدام به اعمال شاخص هاي مديريت ريسك و كنترل كليه محموله هاي ورودي با توجه به سطح ريسك شناسايي شده نموده است. ضمن اينكه هر تخلفي، قاچاق محسوب نمي شود و روزانه به طور ميانگين در گمركات سراسر كشور ميليارد ها تومان مابه التفاوت و مجازات جريمه يا اصطلاحا ديسپانس به دليل تخلفات گمركي از ذينفعان اخذ مي گردد. بنابراين قاچاق از تخلف متمايز بوده وضمانت اجراي آنها ونحوه رسيدگي وجريمه آنها نيز متفاوت و مصاديق قاچاق در قانون امور گمركي به ويژه ماده 113 ونيز ماده 2 قانون مبارزه با قاچاق احصا شده است ومصاديق تخلفات گمركي در انواع رويه هاي گمركي نيز در قانون امور گمركي مبحث تخلفات ونيز در ساير مواد ذيل هريك از رويه ها ي گمركي مشخص شده است . چنانچه در بررسي آمار حاصل از اعمال مديريت ريسك در 8 ماهه سال جاري مشاهده مي شود كه از حدود 250 هزار فقره اظهار نامه وارداتي در گمركات سراسر كشور ، بالغ بر 89 هزار فقره با سهم حدود 36 درصد مورد ارزيابي فيزيكي توسط ارزيابان و دستگاه هاي ايكس ري قرار گرفته است. استاندارد جها ني براي كنترل فيزيكي محموله هاي ورودي كمتر از 10 درصد است . در 81 هزار فقره اظهارنامه با سهم 32 درصد كليه اسناد و مدارك توسط كارشناس بررسي شده است. 80 هزار فقره اظهارنامه با سهم 32 درصد نيز توسط سامانه جامع امور گمركي به صورت خودكار كنترل شده است.

كنترل هاي گمركي در گمرك شهيد رجايي
در خصوص بازرسي كاميون هاي عبوري از گمرك شهيد رجايي نكته قابل ذكر اين است كه روزانه به طور ميانگين حدود 2200 دستگاه كاميون از گمرك مذكور تردد مي نمايد. از اين تعداد حدود 1200 دستگاه مربوط به رويه واردات و حدود1000 دستگاه ديگر نيز مربوط به رويه ترانزيت (عبوري و داخلي) وكارنه تير مي باشد. ذكر اين نكته ضروري است كه كاميون هاي عبوري ( ترانزيت و كارنه تير) داراي پلمب از مبداء حركت (كشور خارجي) بوده و در زمان ورود به قلمرو گمركي، اطلاعات محموله به همراه مشخصات پلمب در سامانه جامع گمرك درج و با بكارگيري جي پي اس(GPS) علاوه بر كنترل كاميون در مسير تردد و تعيين زمان وصول به مقصد، با ارسال كليه اطلاعات ثبت شده اوليه به گمرك مقصد، امكان كنترل صحت و سلامت پلمب، وزن كانتينر و... ميسر مي گردد.
در بخش واردات قطعي نيز براي كنترل و نظارت بر 1200 كاميون خروجي با بكارگيري روش هاي فوق الذكر حدود 30 درصد از محموله ها كه 360كانتينر را شامل مي شود ،به طور كامل مورد بازرسي فيزيكي توسط ارزيابان قرار گرفته و بالغ بر 25 درصد نيز با استفاده از دو دستگاه ايكس ري با ظرفيت اسمي روزانه 300 دستگاه كاميون، اسكن و با تجهيزات پيشرفته كنترلي مورد بررسي قرار مي گيرند. در مجموع از تعداد 1200كاميون ترخيص قطعي در بندر شهيد رجايي 540 دستگاه كاميون بدون ارزيابي فيزيكي و كنترل از طريق ايكس ري و صرفا پس از كنترل اسناد و مدارك توسط كارشناس ، سامانه جامع گمركي و پنجره واحد تجارت فرامرزي از اين گمرك خارج مي شود كه بر اساس اسناد موجود در سامانه جامع امور گمركي تمامي اين كالاها شامل كالاهاي اساسي،مواد اوليه واحدهاي توليدي و صنعتي و ماشين آلات خطوط توليد است كه گمرك ايران به زودي اطلاعات بيشتري در اين خصوص منتشر خواهد كرد.